W porównaniu do ostatnich dwóch edycji badania następuje spadek zainteresowania zakładaniem własnych firm wśród Polaków. Tzw. duch przedsiębiorczości jest w Polsce słabszy niż w większości państw Unii Europejskiej i świata. Jest to ósma edycja raportu AGER, przygotowana przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego w Monachium na zlecenie działającego w systemie network marketing koncernu Amway. W tym roku badaniem objęto reprezentatywną próbę prawie 50 tys. osób z 44 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski.
Duch przedsiębiorczości to wskaźnik mierzący postawy przedsiębiorcze w społeczeństwie – tzw. Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI – Amway Entrepreneurial Spirit Index). Został opracowany na podstawie odpowiedzi respondentów na pytania o: chęć założenia firmy, przekonanie o kwalifikacjach i zdolnościach respondentów oraz wytrwałość i konsekwencję w dążeniu do celu – m.in. gotowość do przedstawienia się opiniom otoczenia, gdy zaistniałaby taka potrzeba.
Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI) dla ankietowanych Polaków wyniósł 27 i był niższy niż średnia dla państw europejskich (42) oraz wszystkich państw świata objętych badaniem (47). W porównaniu do dwóch ostatnich edycji raportu AGER, najnowszy wynik AESI dla Polski jest niższy niż w 2016 i 2015 roku (odpowiednio 32 i 29). W praktyce oznacza to, że tylko 22% polskich respondentów deklarowało chęć zostania przedsiębiorcą w porównaniu do 49% respondentów na świecie i 41% w Unii Europejskiej. W efekcie Polska jest na czwartym miejscu od końca (za Ukrainą, Bułgarią i Japonią). Polscy uczestnicy badania AGER 2018 wydają się sceptyczni i obawiają się większości badanych aspektów przedsiębiorczości. To tylko potwierdza niską ocenę ducha przedsiębiorczości AESI (27).
Pomimo pozytywnego nastawienia przez większość Polaków do przedsiębiorczości (71% wg Raportu AGER 2018), to niepokój jaki towarzyszy przy podjęciu decyzji o własnej działalności jest zbyt duży. Głównie obawy wynikają ze strachu przed poniesieniem porażki – tak uważa prawie 48% Polaków (wg raportu Global Enterpreneurship Monitor 2017).
– Polaków cechuje wysokie przywiązanie do własności prywatnej i stanu posiadania. Rozpoczynanie własnej działalności gospodarczej, często przy niewystarczającym wsparciu zewnętrznym, w niejasnym otoczeniu prawnym i przy małej dostępności instrumentów finansowania staje się ryzykownym działaniem zabezpieczanym majątkiem własnym. W tym kontekście ewentualna porażka zagraża elementarnej potrzebie bezpieczeństwa naszej, a często i naszej rodziny, Trudno w tej sytuacji liczyć na wyrozumiałość organów skarbowych czy też instytucji finansowych uwzględniającą fluktuacje rynku. Niepewność otoczenia wzrasta a my w coraz mniejszym stopniu jesteśmy w stanie adekwatnie i szybko reagować na zmieniające się warunki gospodarcze. Co prawda na poziomie wykształcenia i kompetencji przedsiębiorczych Polacy wypadają relatywnie dobrze, podobnie jak w przypadku wysoko kształtujących się wskaźników potrzeby niezależności będącej głównym motorem inicjowania własnej działalności gospodarczej; to jednak brakuje nam wsparcia finansowego i społecznego oraz determinacji i konsekwentnego dążenia do realizacji swoich celów – twierdzi dr Anna Czarczyńska z katedry ekonomii Akademii Koźmińskiego.
Wyniki badania AGER 2018 wskazują, że niezależnie od grupy wiekowej, płci czy wykształcenia, respondenci uznali, że najważniejszą potrzebą jest wsparcie w pozyskiwaniu środków finansowych na rozwój idei biznesowej. Natomiast pomoc w zakresie administracji, marketingu pomysłów na biznes lub zasobów ludzkich została uznana za mniej istotne.
W roku 2016 w Polsce działało ponad 2,1 mln firm vs 2,4 mln w roku 2015. Najwięcej z nich (1,94 mln) stanowiły mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 pracowników) *. Funkcjonowały głównie w sektorze usług oraz w branży handlowej. Według danych z rejestru w REGON w 2016 zarejestrowano 371 tys. nowych firm vs 349 tys. w 2015, a wykreślono z rejestru – 287 tys. istniejących vs 293 tys. w roku 2015. Odnosząc się do raportu Banku Światowego – „Doing Business 2017” Polska zajęła 24 miejsce (w gronie 190 państw) w ogólnym rankingu prowadzenia działalności gospodarczej.
O Raporcie AGER
Jest to ósma edycja tego raportu, przygotowana przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego w Monachium. W raporcie badaniem objęto reprezentatywną próbę prawie 50 tys. osób z 44 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski., w wieku od 15 lat. Badania były przeprowadzane od maja do sierpnia 2017 metodą głównie wywiadów osobistych oraz niekiedy za pomocą wywiadów telefonicznych.
* źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2016 r., GUS, 2017. Dane dotyczą przedsiębiorstw niefinansowych i obejmują sekcje B-J, L-N, P-S PKD 2007.