źródło: Flickr
Aż 24% przedsiębiorców prowadzących własne działalności gospodarcze przyznało, że gdyby byli świadomi możliwości wystawiania faktur VAT bez zakładania firmy, nie zdecydowaliby się na jej założenie. Takie zaskakujące wyniki przyniosło badanie przeprowadzone przez Freelancehunt, które miało na celu ocenę wiedzy przedsiębiorców w zakresie możliwości wystawiania faktur VAT.
Najpierw fakty. Wystawianie faktury VAT bez firmy jest możliwe zgodnie z obowiązującym prawem i przy współpracy z operatorami transakcji dopuszczonymi przez ustawodawcę. W praktyce oznacza to spełnienie różnych wymogów prawnych np. przez platformy freelancerskie inkubatory lub innych operatorów. Finalnie jednak firma otrzymuje fakturę VAT, a osoba fizyczna zapłatę za swoją pracę pomniejszoną o podatek.
Co wiedzą o fakturach VAT? W marcu 2025 roku Freelancehunt przeprowadził badanie wśród przedsiębiorców prowadzących własne działalności gospodarcze, w którym postawiono dwa kluczowe pytania. W pierwszym pytaniu ankietowani mieli możliwość wyboru kilku odpowiedzi, stąd wyniki nie sumują się do 100%. Aż 96% ankietowanych wskazało, że jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) może wystawiać faktury VAT. To wiedza powszechna oraz niejednokrotnie podstawowy powód zakładania działalności. Znacznie mniej osób wiedziało natomiast, że spółki z o.o. są do tego uprawnione. Tak odpowiedziało 83% ankietowanych. 77% wskazało dodatkowo na spółki jawne. Jedynie 31% przedsiębiorców było świadomych tego, że platformy freelancerskie mogą wystawiać faktury VAT. Co ciekawe aż 28% ankietowanych uważało, że prawnicy mają taką możliwość, a 21% uważa, że faktury VAT mogą wystawiać osoby fizyczne bez prowadzenia działalności gospodarczej.
— Nie dziwią duże rozbieżności w przekonaniach przedsiębiorców na temat faktur VAT może dlatego, że przepisy księgowe w ostatnich kilku latach przeżywały prawdziwą rewolucję. Taką, że również księgowi, specjaliści w zakresie podatków i prawnicy mieli olbrzymie trudności w podążaniu za zmianami oraz ich interpretacją — tłumaczy Valentyn Ziuzin, prezes Freelancehunt.
Wraz z upowszechnianiem się freelancingu pojawiają się nowe, zoptymalizowane sposoby pracy i rozliczeń podatkowych, jednak nadal część osób nie jest ich świadoma i zakładają firmy wyłącznie do wystawienia miesięcznej faktury VAT np. dla jednego pracodawcy.
— Freelancehunt umożliwia już wystawianie faktur VAT w imieniu freelancerów dzięki czemu nie muszą zakładać działalności gospodarczej. Freelancer zawiera umowę z platformą Freelancehunt, wykonuje zlecenie, a platforma wystawia fakturę VAT klientowi. Następnie środki trafiają na konto freelancera pomniejszone o podatek. Freelancer nie musi podpisywać umów cywilnoprawnych ani prowadzić działalności. Wszystko dzieje się w ramach serwisu — tłumaczy Valentyn Ziuzin.
W drugim pytaniu, dotyczącym tego czy przedsiębiorcy zakładaliby firmę, gdyby wiedzieli o możliwości wystawiania faktur VAT w inny sposób, mogli udzielić tylko jednej odpowiedzi. Wyniki pokazały, że 24% przedsiębiorców zrezygnowałoby z zakładania firmy podczas, gdy 76% zdecydowałoby się na prowadzenie własnej działalności.
Jak to robią freelancerzy? Freelancehunt wskazuje na kilka rozwiązań dla osób fizycznych, które chcą wystawiać faktury VAT bez zakładania działalności gospodarczej. Jednym z nich jest zawieranie umów cywilnoprawnych z firmami pośredniczącymi, które wystawiają faktury w imieniu freelancerów. Kolejną opcją są platformy freelancerskie, działające jako operatorzy transakcji, co umożliwia korzystanie z faktur VAT bez potrzeby zakładania firmy. Ostatnią alternatywą są inkubatory przedsiębiorczości, które oferują testowanie działalności i wystawiają faktury w ramach swojej działalności.
Usługa faktura VAT bez firmy cieszy się zainteresowaniem wśród freelancerów z młodego i średniego pokolenia. To oni chcą przede wszystkich skupić się na rozwoju siebie i pracy, eliminując czas i zaangażowanie w niezbędną buchalterię. Dlatego też wykorzystanie tej formy rozliczeń będzie coraz bardziej powszechne.
Bez firmy, bez obciążeń? Korzystanie z możliwości wystawiania faktur VAT bez zakładania działalności gospodarczej niesie ze sobą szereg korzyści. Po pierwsze, freelancerzy mogą uniknąć konieczności rejestracji działalności gospodarczej, co pozwala na oszczędność czasu i redukcję formalności. Po drugie, nie muszą oni ponosić obowiązków księgowych, różnych opłat związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Co więcej, legalne wystawianie faktur VAT klientom biznesowym pozwala na profesjonalne i przejrzyste rozliczenia z kontrahentami.
Kto wie ten korzysta… Wyniki badań Freelancehunt pokazują, że świadomość alternatywnych form wystawiania faktur VAT jest ograniczona mimo, że w dzisiejszych czasach freelancerzy mają wygodne opcje, które stanowią atrakcyjną alternatywę wobec zakładania działalności gospodarczej.
Coraz bardziej skomplikowane przepisy, rosnące koszty związane z księgowością oraz konieczność znajomości prawa podatkowego mogą być dużym obciążeniem dla osób prowadzących własny biznes. Alternatywy, takie jak umowy z firmami pośredniczącymi, platformy freelancerskie czy inkubatory przedsiębiorczości, oferują proste i efektywne rozwiązania, które pozwalają uniknąć formalności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.Dostęp do legalnych rozliczeń bez JDG to nie tylko oszczędność, ale i uwolnienie potencjału tysięcy młodych specjalistów.
Ci, którzy wiedzą – już korzystają. Reszta traci czas, pieniądze i nerwy.
Badanie z marca 2025 przeprowadzono w formie wywiadów oraz ankiet elektronicznych wśród przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w różnych formach prawnych.
