Do roku 2025 aż 75% pracowników na świecie stanowić mają osoby, które nie ukończyły jeszcze 35 roku życia. Z pewnością to one będą ustalać zasady dla rynku pracy i wyznaczać trendy konsumenckie. Wyzwania, które stoją przed młodym pokoleniem w wielu obszarach gospodarki powodują, że warto o tym dyskutować już teraz i wskazywać kierunki zmian oraz potrzeb. Taką dyskusję podjął wydział zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
W dniu 27 stycznia 2017 roku odbyła się konferencja naukowa „Konsumenci i przedsiębiorcy młodego pokolenia” a zostały na niej przedstawione wyniki badań m.in Amway Global Entrepreneurship Report 2016 (AGER) oraz badania Target Group Index (Kantar Millward Brown).
Celem konferencji było przyjrzenie się bliżej, jaki wpływ na środowisko pracy mają osoby z pokolenia Millenialsów, jakie kompetencje i umiejętności wnoszą na rynek pracy oraz czym się kierują jako konsumenci. Konferencja skierowana była do szerokiego grona ludzi biznesu, praktyków i ekspertów rynku pracy, studentów oraz akademików, którzy integrują się wokół problemów związanych z Millenialsami oraz poszukują wzajemnego zrozumienia i potrzeby współpracy osób z różnych pokoleń dla rozwoju organizacji.
Jakimi konsumentami jest pokolenie Millenialsów? – Mają potrzebę bycia nieustannie „online”, swoje potrzeby związane z kontaktami społecznymi realizują głównie poprzez media społecznościowe, brak wyróżniających to pokolenie ideałów – ani religia, ani miłość i przyjaźń, ani ekologia – w największym stopniu wyróżnia ich zapotrzebowanie na stymulację, czyli poszukiwania nowych doświadczeń. Lubią kupować, ale nie są rozrzutni w porównaniu z innymi grupami konsumentów – mówi dr Paweł Wójcik z wydziału psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Chociaż pozytywny stosunek do przedsiębiorczości utrzymuje się w naszym kraju od lat, a obecnie deklaruje go aż 71% respondentów, to wśród osób przed 35 rokiem życia jest jeszcze wyższy i sięga aż 82%. Młodzi ludzie częściej niż reszta społeczeństwa zastanawiają się też nad rozpoczęciem własnej działalności gospodarczej. Wśród ogółu takich osób jest 41% (o 3 pkt. proc. więcej niż przed rokiem), ale w najmłodszej grupie wiekowej (do 35 roku) – aż 57%, to o 10 pkt. proc. więcej niż przed rokiem.
Z czego to wynika? – Cechami przypisanymi do pokolenia osób urodzonych po 1978 roku – czyli do pokolenia Millenium, jest przedsiębiorczość, orientacja na cel i wytrwałość – tłumaczy prof. Izabela Koładkiewicz z Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Natomiast „wychowanie w duchu wolności”, jakiego doświadczyli ci respondenci – zdaniem profesor – przekłada się na problemy z podporządkowaniem i przejęciem roli pracownika. To zaś predestynuje do podjęcia samodzielnej działalności gospodarczej, a tym samym bycia sobie samemu szefem – dodaje.
Jak wynika z raportu AGER 2016 przygotowanego na zlecenie network marketingowego koncernu Amway, zdecydowanie na swoim chce pracować aż 43% młodych (o 5 pkt. proc więcej niż przed rokiem), 46% (o 6 pkt. proc. więcej niż rok wcześniej) jest przekonanych, że posiada odpowiednie umiejętności i zasoby, a 50% (o 12 pkt. proc. więcej niż w poprzednim badaniu) twierdzi, że nie pozwoli odwieść się od takiego pomysłu, nawet gdyby osoby w otoczeniu miały odmienne zdanie.
Wśród osób młodych rozpoczęcie działalności gospodarczej wydaje się najbardziej realne. Bada to – wprowadzony w raporcie AGER – wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości (AESI*), który obejmuje: chęć podjęcia działalności, przekonanie o własnych możliwościach oraz stopień konsekwencji w działaniu.
Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości (wyliczany na podstawie wspomnianych wyżej trzech zmiennych) dla osób przed 35 rokiem życia wynosi w Polsce 46% (o 7 pkt. proc. więcej niż przed rokiem), podczas gdy dla osób nieco starszych (w wieku 35-49) jest to 38%, a u osób ponad pięćdziesięcioletnich jest to 18%. Może to oznaczać, że ludzie młodzi najlepiej wyczuwają zmieniające się trendy rynkowe. W badaniu AGER 2016 po raz pierwszy pojawiło się pytanie o prognozy dla rynku pracy. I wynika z niego, że 39% respondentów na świecie uważa, iż liczba osób pracujących na własny rachunek wzrośnie, zdaniem 30% respondentów pozostanie bez zmian, a w ocenie 22% zmniejszy się. Wśród ankietowanych z państw Unii Europejskiej 35% jest zdania, że liczba samozatrudnionych wzrośnie, zdaniem 30% nie zmieni się, a 24% uważa, że będzie niższa niż obecnie.
W Polsce o wzroście w ciagu najbliższych pięciu lat samozatrudnienia najbardziej przekonani są ludzie młodzi, do 35 roku. Aż 39% spośród ankietowanych w tej grupie wiekowej sądzi, że własny biznes będzie coraz bardziej popularny, a liczba osób prowadzących działalność wzrośnie. Tyle samo uważa, że liczba samozatrudnionych utrzyma się na dotychczasowym poziomie, a 9% – że zmniejszy się.
– Mimo, że sytuacja gospodarcza w Polsce niezbyt sprzyja tworzeniu nowych firm, to wyniki badania AGER 2016 pokazują, że własny biznes może być dobrym pomysłem na życie – mówi prof. Koładkiewicz. Deklarowaną w badaniu korzyścią z posiadania własnej firmy jest m.in. niezależność od pracodawcy i bycie sobie samemu szefem, na co wskazywało 48% ankietowanych, a także samorealizacja i możliwość wdrażania własnych pomysłów, podkreślana przez 40% respondentów.
Jak tłumaczy prof. Koładkiewicz powszechność umów cywilnoprawnych (umów-zlecenia i umów o dzieło) oraz brak zatrudnienia na etacie często przekłada się na brak stabilności w życiu pracownika. Szansę na poprawę tej sytuacji może – jak zaznacza profesor – stanowić decyzja o założeniu własnej firmy. Wśród czynników, które ułatwiają jej podjęcie jest u Millenealsów z pewnością ich poziom wykształcenia.
– Zdaniem ekspertów jest to najlepiej wykształcone pokolenie i najbardziej zorientowane na cel. Istotną jego cechą jest znajomość nowych technologii wprowadzanych na rynek oraz umiejętność ich wykorzystania w szerokim tego słowa znaczeniu – podkreśla prof. Koładkiewicz. – Wiedza jest często podstawą do rozpoczęcia działalności gospodarczej w oparciu o nowe media i technologie – dodaje.
Młodzi ludzie wydają się być najlepiej przygotowani do wyzwań rynkowych. Podejmowanie działalności gospodarczej to dla nich szansa na samorealizację, niezależność i bycie sobie samemu szefem. Nie obawiają się też funkcjonowania w zmieniającym się otoczeniu rynkowym. Aż 62% ankietowanych do 35 roku życia jest przekonanych, że z łatwością pozyska i utrzyma klientów czy odbiorców usług dla swoich firm. W innych grupach wiekowych (35-49) komfortowo przy pozyskiwaniu klientów czułoby się 50% a powyżej 50 roku życia – 35%.
Raport AGER 2016 to siódma edycja tych badań, przygotowana przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego w Monachium. W raporcie badaniem objęto reprezentatywną próbę ponad 50 tys. osób z 45 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski, w wieku od 15 lat. Badania były przeprowadzane od maja do sierpnia 2016 metodą głównie wywiadów osobistych oraz niekiedy za pomocą wywiadów telefonicznych. Badania zostały rozszerzone w stosunku do Roku 2015 o 6 nowych krajów. AESI to Amway Entrepreneurial Spirit Index.