Jest to siódma edycja tego raportu, przygotowana przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego w Monachium. W tym roku badaniem objęto reprezentatywną próbę ponad 50 tys. osób z 45 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski.
Podstawowym pytaniem, jakie zadają sobie zarówno decydenci jak i przedsiębiorcy, przedstawiciele nauki oraz miliony pracujących, jest pytanie o kształt rynku pracy w najbliższych latach. Na jakich zasadach przedsiębiorstwa będą przyjmować swoich pracowników i jaką rolę odegra samozatrudnienie? Dlatego też przygotowując tegoroczny raport po raz pierwszy pytano o prognozy dla rynku pracy: czy w ciągu pięciu lat zwiększy się liczba osób prowadzących własną działalność gospodarczą, a także jak będą sobie radzić z pozyskiwaniem klientów?
AGER: w kierunku modelu B2B
Tyko w państwach Unii Europejskiej jest obecnie blisko 23 mln przedsiębiorstw, z czego 99% stanowią mikro i małe przedsiębiorstwa. Z badania AGER 2016 wynika, że 35% respondentów z państw europejskich sądzi, że prawdopodobnie w ciągu najbliższych lat przybędzie osób decydujących się na własny biznes, zdaniem 30% respondentów będzie ich tyle co obecnie, a według 24% zmniejszy się. Wyniki dla Polski były zbliżone, choć znacząca część respondentów (41%) jest przekonana, że sytuacja nie ulegnie zmianie. O wzroście liczby samozatrudnionych jest przekonanych 30% ankietowanych Polaków, a zdaniem 11% – ich liczba zmniejszy się.
– Mimo, że otoczenie w Polsce nie jest zbyt sprzyjające do zakładania nowych firm, to wyniki badań AGER wskazują, że założenie własnej firmy może być dobrym pomysłem na życie – zaznacza prof. dr hab. Izabela Koładkiewicz z Akademii Leona Koźmińskiego. Jej zdaniem: – Warto w tym miejscu też dodać, że kluczowymi siłami napędowymi do tworzenia nowych firm w Polsce jest dostrzeganie szansy oraz życiowa konieczność. Obecnie – jak wynika raportu ministerstwa rozwoju – w Polsce jest 1,8 mln aktywnych przedsiębiorstw, z czego blisko 96% to małe i średnie firmy.
Czas zmian
Podejmowanie własnej działalności gospodarczej jako coraz bardziej powszechny model zatrudnienia postrzegają głównie ludzie młodzi, przed 35 rokiem życia (39%) i między 35 a 49 rokiem (33%). Wśród osób po pięćdziesiątce jest ich mniej (22%). Prof. Koładkiewicz przypomina, że według badań blisko 70% osób młodych (tzw. Pokolenia Millenium) jest skłonnych do założenia własnej firmy w sytuacji, gdyby pracodawca nie spełniał ich oczekiwań. Zwraca też uwagę, że grupę tę cechuje m.in. wytrwałość i orientacja na cel. O nieuchronnych zmianach na rynku pracy przekonani są najbardziej ankietowani z wykształceniem wyższym; aż 46% z nich uważa, że samozatrudnionych będzie przybywać. W przypadku osób bez dyplomu uważa tak 27% respondentów.
Nowe perspektywy
Z badania wynika, że 71% Polaków jest pozytywnie nastawionych do przedsiębiorczości, to minimalnie mniej niż średnia dla innych państw europejskich (74%). Najbardziej przychylni dla przedsiębiorczości są ludzie młodzi, przed 35 rokiem życia . Własny biznes to ciągle jeszcze bardziej domena mężczyzn (46%) niż kobiet (36%) oraz osób z dyplomem uniwersyteckim (64%) niż bez takiego dyplomu (35%). Podobnie jest w innych państwach europejskich.
Najważniejszymi powodami, dla jakich respondenci z Polski decydowaliby się na zakładanie własnej działalności gospodarczej są: niezależność od pracodawcy, bycie sobie samemu szefem (48%) oraz samorealizacja i możliwość wdrażania własnych pomysłów (40%). Własna firma to także źródło dochodu (30%), możliwość lepszego łączenie życia rodzinnego, wypoczynku i kariery (23%) oraz szansa na powrót na rynek pracy i alternatywa dla bezrobocia (23%) .
Samorealizacja i niezależność od pracodawcy to także najważniejsze powody, dla których na rozpoczęcie działalności gospodarczej decydowaliby się mieszkańcy innych państw europejskich. I najbardziej chętne do tego są osoby przed 35 rokiem życia oraz między 35 a 49.
Wpływ na to ma niewątpliwie – jak zauważa prof. Koładkiewicz – „wychowanie w duchu wolności”. To – zdaniem profesor – predestynuje do podjęcia samodzielnej działalności gospodarczej, a tym samym do bycia sobie samemu szefem. Chociaż wraz z wiekiem spada ochota na rozpoczynanie własnej działalności; jednak osób rozważających taką możliwość z roku na rok jest coraz więcej. W tegorocznym badaniu było to 49% osób miedzy 35 a 50 rokiem (to o 6 pkt proc. więcej niż przed rokiem) i 23% osób powyżej 50 roku życia.