Wydane decyzje są efektem kontroli prezes UOKiK, która odbyła się w pierwszej połowie 2012 roku. Sprawdzano wzorce umów, sposoby prowadzenia prezentacji oraz informacje na stronach internetowych i te przekazywane konsumentom przez przedsiębiorców, którzy sprzedają produkty poza siedzibą firmy – czyli przez sprzedawców bezpośrednich i akwizytorów. Prezes UOKiK wszczęła 24 postępowania i skierowała do sądu 10 pozwów o uznanie stosowanych postanowień za niedozwolone.
W efekcie przeprowadzonych działań prezes UOKiK wydała 13 decyzji, z czego 10 przedsiębiorców zobowiązało się do zmiany praktyk, na jednego nałożono karę finansową w wysokości 8 052 zł.
Utrudnianie odstąpienia od umowy
Prezes UOKiK najczęściej kwestionowała praktyki, które w rzeczywistości utrudniały konsumentom odstąpienie od umowy kupna-sprzedaży. Przedsiębiorcy nie wręczali konsumentom obowiązkowego formularza odstąpienia od umowy, albo informowali o tej możliwości bardzo małą, trudną do odczytania czcionką. W związku z tym klienci firm prowadzących sprzedaż bezpośrednią i akwizycję, którymi bardzo często są osoby starsze, mogli nie wiedzieć o wszystkich przysługujących im w takiej sytuacji prawach. Warto przypomnieć, że zawierając umowę z akwizytorem mamy prawo odstąpienia od niej w ciągu 10 dni, a korzystając z tego prawa, nie ponosimy żadnych kosztów. Przedsiębiorca musi poinformować konsumenta o tej możliwości oraz wręczyć formularz odstąpienia od umowy.
reklamaZ niektórych przeanalizowanych przez urząd wzorców umów wynikało także, że konsument, który chciałby skorzystać z prawa do zwrotu towaru, musiałby zrobić to osobiście w siedzibie przedsiębiorcy. Tymczasem zgodnie z prawem, tak samo skuteczne jest odesłanie towaru wraz z pisemną informacją o swojej decyzji.
Gwarancja i reklamacja
Przedsiębiorcy zaniedbali także obowiązek informacyjny – nie stosowali wymaganych przez ustawę o sprzedaży konsumenckiej pouczeń, że gwarancja nie ogranicza praw konsumenta do dochodzenia roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową. W związku z tym klient mógłby nie wiedzieć, że oprócz uprawnień wynikających z gwarancji może skorzystać z innej drogi dochodzenia roszczeń.
Działania UOKiK
Prezes urzędu do tej pory zakończyła 13 postępowań administracyjnych z 24 wszczętych. Cieszy fakt, że większość przedsiębiorców zobowiązała się do zmiany zakwestionowanych praktyk – pozwoliło to na szybsze wyeliminowanie nieprawidłowości. 11 postępowań administracyjnych jest nadal w toku.
Rozstrzygnięcia UOKiK dotyczą:
- ACN COMMUNICATIONS Polska we Wrocławiu, decyzja nr RŁO 22/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- AMC Alfa METALCRAFT Corporation w Warszawie, decyzja nr RŁO 16/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- AVENA w Krakowie, decyzja nr RŁO 12/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- BECK IMPERIAL w Warszawie, decyzja nr RŁO 40/2012 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- BENEDICA w Jeleniej Górze, decyzja nr RŁO 19/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- BIOMED w Dobieżynie, decyzja nr RŁO 11/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- DAN WITA w Grodzisku Mazowieckim, decyzja nr RLU 22/2012 – zaniechanie praktyki, nałożono karę finansową 8 052 zł.
- HARMEDY w Buku, decyzja nr RŁO 17/2013– zobowiązanie do zmiany praktyk.
- OGRÓD ZDROWIA w Gorzowie Wielkopolskim, decyzja nr RŁO 10/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- SWISAMED w Małdytach, decyzja nr RŁO 13/2013– zobowiązanie do zmiany praktyk.
- VITALISEUR w Jabłonowie Pomorskim, decyzja nr RŁO 9/2013 – umorzenie.
- VORWERK we Wrocławiu, decyzja nr RŁO 3/2013 – zobowiązanie do zmiany praktyk.
- WELMAX s w Poznaniu RŁO 20/2013 – zaniechanie praktyki. Nie nałożono kary ze względu na niski przychód.
Odrębne postępowanie zakończył urząd kilka miesięcy temu w sprawie firmy Akuna Polska, której zarzucił m.in. stosowanie praktyk dotyczących zmowy cenowej. Zdaniem urzędu Akuna ponad 10 lat ustalała sztywne ceny detaliczne, po których dystrybutorzy mieli obowiązek sprzedawania produktów konsumentom. Ponadto (do lutego 2012 r.) uniemożliwiała swoim partnerom handlowym swobodny wybór kontrahentów, narzucając od kogo mogą kupować i komu sprzedawać. Za praktykę ograniczającą konkurencję prezes UOKiK nałożyła na firmę Akuna Polska karę w wysokości 159 534, 89 zł.
Pomoc dla konsumentów
O zasadach zakupów od sprzedawców bezpośrednich i akwizytorów – prawach konsumentów i obowiązkach przedsiębiorców – informuje poradnik UOKiK. W przypadku sporów z przedsiębiorcą należy poprosić o pomoc miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów, pomoc jest udzielana także pod numerem infolinii 0 800 007 707. Z bezpłatnej pomocy ekspertów można skorzystać także w Stowarzyszeniu Konsumentów Polskich oraz w oddziałach Federacji Konsumentów.