żródło: www.flickr.com
Według raportu Narodowego Banku Polskiego od grudnia 2008 roku do czerwca 2010 roku wartość zadłużenia na kartach kredytowych na polskim rynku wzrosła z 10,8 do aż 14,8 mld zł. Część tego zadłużenia wynika z braku spłaty kredytów w terminie*. Jak wynika z doświadczeń UOKiK postępowanie banków wobec klientów, którzy nieterminowo regulują zobowiązania nie zawsze jest zgodne z prawem.
Getin Noble Bank powstał w czerwcu 2009 roku w wyniku połączenia dwóch spółek Getin Bank i Noble Bank. W tym samym czasie, po skardze przekazanej przez konsumenta, UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające praktyki stosowane przez bank. Wątpliwości urzędu wzbudziły opłaty pobierane od klientów opóźniających się ze spłatą zadłużenia na karcie kredytowej.
Zgodnie z przepisami, jeżeli klient nieterminowo reguluje należności wobec banku, temu ostatniemu należą się karne odsetki. Przedsiębiorcy wolno też pobierać opłaty manipulacyjne za dodatkowe czynności związane z przypominaniem klientowi o konieczności spłaty zaległego zadłużenia np. za wysyłanie listów czy wykonywanie telefonów, przy czym ich wysokość powinna jedynie rekompensować koszty wykonania każdej z tych czynności.
Przeprowadzone postępowanie UOKiK wykazało, że Getin Noble Bank w „Tabeli opłat i prowizji kart kredytowych i ratalnych” przewidział opłatę za obsługę nieterminowej spłaty – czyli za czynności typu wysłanie sms, kontakt telefoniczny czy monit. Jak ustalił urząd, bank już w pierwszym dniu zadłużenia automatycznie naliczał tę opłatę wszystkim klientom. Nawet w przypadku, gdy nie podejmował żadnych działań w stosunku do konsumenta.
Prezes UOKiK zakwestionowała automatyczne pobieranie opłat od wszystkich klientów, którzy spóźnili się ze spłatą zadłużenia na karcie kredytowej bez względu na to, czy dodatkowe czynności zostały faktycznie podjęte. Zdaniem urzędu jednym z efektów działania banku było niesłuszne obciążanie kosztami upomnień klientów, którzy spłacili zaległości zanim bank zdążył podjąć czynności przypominające o zadłużeniu. Niedozwolona praktyka była stosowana przez Getin Bank od 2006 roku a po fuzji w 2009 r. także przez Getin Noble Bank.
Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów prezes UOKiK nałożyła na przedsiębiorcę karę w wysokości blisko 2 mln zł, (1 959 044 zł). Okolicznością mającą wpływ na zmniejszenie sankcji finansowej było zaprzestanie stosowania niedozwolonej praktyki jeszcze w trakcie postępowania. Decyzja nie jest prawomocna, przysługuje od niej odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Pamiętajmy, że w razie zastrzeżeń do postępowania banku możemy skorzystać z bezpłatnej pomocy miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. Konsumenci mogą też złożyć też wniosek o rozpatrzenie sporu z przedsiębiorcą przez Arbitra Bankowego przy Związku Banków Polskich, który został powołany w celu rozstrzygania sporów pomiędzy bankami a ich klientami w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przez nie czynności. Należy jednak pamiętać o tym, że wniosek taki można złożyć, gdy wartość sporu nie przekracza 8 tys. zł. Opłata za złożenie wniosku u Arbitra wynosi od 20 do 50 zł.
* Narodowy Bank Polski, Departament Systemu Płatniczego, Informacja o kartach płatniczych – II kwartał 2010 roku, Warszawa, Wrzesień 2010 r.