Czy reklama to dobre źródło informacji o produktach? Tak uważa 71% Polaków przepytanych w ubiegłym roku przez Pentor*. Jest jednak warunek: reklama musi rzetelnie informować o produkcie czyli nie wprowadzać w błąd. Niestety, nie każdy przedsiębiorca spełnia te wymagania. Zakończone niedawno postępowania wykazały, że prawa konsumentów korzystających z zakupowych okazji nie zawsze są przestrzegane. Prezes UOKiK zakwestionowała praktyki spółek: One-2-One, organizatora „Konkursu telewizyjnego”, E.Wedel, organizatora loterii promocyjnej „Ptasiego mleczka” oraz Aflofarm Fabryka Leków, producenta m.in. suplementów diety NeoMag.
Postępowanie przeciwko One-2-One zostało wszczęte w lipcu ub. r. i dotyczyło „Konkursu telewizyjnego” promowanego na antenach różnych stacji przez popularnego aktora grającego m.in. w serialu „Plebania”. Podstawą do podjęcia działań był artykuł prasowy. Urząd przeanalizował regulamin loterii, wzory komunikatów tekstowych wysyłanych konsumentom, listę laureatów i zdobytych nagród, a także reklamy telewizyjne promujące konkurs.
Wątpliwości UOKiK wzbudziły przede wszystkim komunikaty o wielkości przewidzianych nagród. Spółka, zachęcając do wysłania smsa informowała w reklamach o tym, że „(…) grasz o telewizory, kina domowe, laptopy czy telefony.” Następnie aktor, trzymając plik banknotów, mówił: „50 tysięcy złotych” sugerując, w opinii urzędu, że jest to główna nagroda. Tymczasem, w loterii można było wygrać tylko jeden telewizor, jedno kino domowe, jeden laptop lub jeden telefon. Ponadto, regulamin informował, że 50 tys. zł to nie wysokość nagrody głównej, ale suma wszystkich nagród w konkursie, których jednostkowa wartość to 10 zł netto.
Prezes UOKiK uznała, że spółka One-2-One wprowadziła konsumentów w błąd nierzetelnie informując o nagrodach, które może wygrać uczestnik konkursu. Na przedsiębiorcę nałożono karę 86 047 zł. Spółka zaprzestała stosowania kwestionowanej praktyki wraz z zakończeniem konkursu.
Kolejną praktyką, którą zakwestionował urząd były niepełne informacje na opakowaniach słodyczy. Wątpliwości UOKiK wzbudziło to, że opakowania ptasiego mleczka produkowanego przez E.Wedel nie zawierały danych o czasie trwania promocji. Postępowanie przeciwko przedsiębiorcy zostało wszczęte w lutym br. i dotyczyło loterii „Sięgnij po swój kawałek nieba”. Jak ustalił urząd, po zakończeniu konkursu nadal w sklepach znajdowały się produkty E.Wedel informujące o loterii. W związku z tym, konsument, który nie miał informacji o okresie trwania promocji, mógł kupić ptasie mleczko, a nie produkt innego producenta po to, aby wziąć udział w konkursie. Prezes UOKiK nałożyła na E.Wedel karę 72 917 zł. Spółka zaprzestała stosowania kwestionowanej praktyki wraz z upływem terminu przydatności do spożycia promocyjnych opakowań ptasiego mleczka.
Urząd zakwestionował także informacje przekazywane podczas radiowo-telwizyjnej kampanii Aflofarm Fabryki Leków promującej produkty NeoMag Cardio oraz NeoMag Forte. Postępowanie przeciwko spółce zostało wszczęte w marcu br. UOKiK ustalił, że przedsiębiorca zachwalał swoje suplementy informując, że osoba, która je rekomenduje posiada tytuł naukowy profesora i równocześnie jest ekspertem ds. kondycji serca, czy dietetykiem. W rzeczywistości, osoby te nie posiadały naukowych tytułów, a były aktorami. Prezes UOKiK uznała, że przeciętny konsument mógł zaufać reklamie produktów polecanych przez autorytet „profesora” i na jej podstawie podjąć decyzję o zakupie. Za wprowadzanie w błąd prezes urzędu nałożyła na Aflofarm Fabrykę Leków karę 80 662 zł. Spółka zaprzestała stosowania kwestionowanej praktyki, zmieniając spoty reklamowe.
Decyzje wydane wobec One-2-One, E.Wedel oraz Aflofarm Fabryka Leków nie są ostateczne, ponieważ przedsiębiorcy mają możliwość odwołania się do sądu. Spółka One-2-One już skorzystała z tej możliwości. Podobnego zdania o tym, że kampanie konkursu telewizyjnego oraz produktów NeoMag wprowadzały w błąd była Komisja Etyki Reklamy.
Rocznie prezes UOKiK prowadzi około 30 postępowań dotyczących przedsiębiorców wprowadzających konsumentów w błąd. Stosowanie takich praktyk może zakończyć się nałożeniem kary finansowej do 10% ubiegłorocznych przychodów przedsiębiorcy.
Urząd przypomina konsumentom, którzy zostali wprowadzeni w błąd, że mogą w takiej sytuacji skorzystać z pomocy miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. W przypadku usług telekomunikacyjnych abonenci mogą uzyskać pomoc w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej, który zajmuje się rozwiązywaniem sporów konsumentów z przedsiębiorcami poprzez mediacje, jak również przed działającym przy prezesie UKE sądem polubownym. Dochodzenie roszczeń może ułatwić także ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Zgodnie z nią to przedsiębiorca musi udowodnić, że udzielił konsumentowi jasnej, pełnej i rzetelnej informacji, na podstawie której mógł podjąć właściwą decyzję.