źródło: Flickr.comJedynie 27% ankietowanych Polaków chciałoby rozpocząć własną działalność gospodarczą; są to przeważnie osoby młode i z wyższym wykształceniem. Nieco więcej respondentów, bo 34% jest przekonanych, że wie jak biznesem zarządzać a 36% po podjęciu decyzji o „przejściu na swoje” nie dałoby się odwieść od tego pomysłu ani rodzinie, ani znajomym – wynika z dorocznego Światowego Raportu Amway o Przedsiębiorczości AGER 2016. Tzw. duch przedsiębiorczości jest w Polsce słabszy niż w większości państw Unii Europejskiej i świata.
Duch przedsiębiorczości
Ponoć każdy sukces tkwi w szczegółach. Duch przedsiębiorczości to wskaźnik mierzący postawy proprzedsiębiorcze w społeczeństwie – tzw. Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI – Amway Entrepreneurial Spirit Index). Został opracowany na podstawie odpowiedzi respondentów na pytania o: chęć założenia firmy, przekonanie o kwalifikacjach i zdolnościach respondentów oraz wytrwałość i konsekwencję w dążeniu do celu – m.in. gotowość do przeciwstawienia się opiniom otoczenia, gdy zaistniałaby taka potrzeba.
Wskaźnik Ducha Przedsiębiorczości Amway (AESI) dla ankietowanych Polaków wyniósł 32% i był niższy niż średnia dla państw europejskich (45%) i wszystkich państw świata objętych badaniem (50%).
W państwach Unii Europejskiej – jak wynika ze Światowego Raportu Amway o Przedsiębiorczości AGER 2016 – własną działalność chciałoby rozpocząć 40% ankietowanych, przekonanie o własnych umiejętnościach i kwalifikacjach ma 48%, a konsekwencję i wytrwałość w dążeniu do celu deklaruje 49%. Z kolei wśród wszystkich respondentów na świecie objętych badaniem własną działalność rozważa 56%, swoje kwalifikacje pozytywnie ocenia 46%, a 49% utrzymuje, że nie zrezygnowałoby z pomysłu natrafiając na krytykę otoczenia.
– Z punktu widzenia przeciętnego respondenta w państwach UE czy na świecie prowadzenie działalności gospodarczej jest znacznie bardziej pożądaną formą zarobkowania niż u polskich respondentów – mówi prof. Izabela Koładkiewicz z Akademii Leona Koźmińskiego. Zwraca też uwagę, że: – Polscy respondenci wydają się być mniej pewni swoich zdolności i mniej odporni na presję społeczną niż mieszkańcy większości państw. A zatem mniej przekonani o możliwości powodzenia przedsięwzięcia.
Umiejętność rozpoznania potrzeb
– O sukcesie decyduje umiejętność rozpoznania potrzeb rynku i ich zaspokojenia szybciej, taniej lub lepiej niż inni – mówi prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Cezary Kaźmierczyk. – Umiejętność zbudowania przewagi konkurencyjnej w jednej z tych dziedzin to podstawa. Oczywiście – jak dodaje – wiele też zależy od okoliczności, osobowości, przypadku czy szczęścia. Jednak są to sprawy drugorzędne.
Z kolei Monika Smaczna z Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości przy Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie zwraca uwagę, że prawdopodobny sukces w biznesie dają „Mocne nastawienie, dynamizm, dobra samoorganizacja i pewność siebie. Nie oznacza to jednak, że osoby nieposiadające tych cech skazane są na niepowodzenie – zastrzega. – Osoby, które są mniej pewne siebie, mogą wyróżniać się dużo większą ostrożnością, a co za tym idzie mogą być mniej narażone na popełnianie błędów, gdyż dokładniej rozpoznają temat oraz teren zanim podejmą się konkretnego zadania – dodaje.
– Jednym z głównych czynników wpływającym na decyzję o podjęciu prowadzenia własnego biznesu jest możliwość skorzystania z rozmaitych form wsparcia: inkubacji i akceleracji, dostępności środków publicznych, a także o większej otwartości inwestorów – mówi Monika Smaczna. – Właściwe wykorzystanie tych możliwości wiąże się jednak z koniecznością dużej determinacji i konsekwencji w działaniu – dodaje.
Entuzjazm i doświadczenie
W Polsce na własną działalność najbardziej nastawieni są ludzie młodzi – do 35 roku życia. Ze Światowego Raportu Amway o Przedsiębiorczości wynika, że gotowość do podjęcia własnej działalności gospodarczej deklaruje 43% ankietowanych w tym wieku, 32% respondentów w wieku 35-49 lat i 13% wśród tych, którzy ukończyli pięćdziesiąty rok życia . O swoich umiejętnościach w prowadzeniu biznesu i zarządzaniu firmą również najbardziej przekonani są najmłodsi respondenci. Aż 46% osób poniżej 35 roku życia uważa, że ma do tego wystarczające kwalifikacje. Podobnego zdania jest 41% ankietowanych między 35 a 49 rokiem życia oraz 20% pięćdziesięciolatków i osób bardziej wiekowo zaawansowanych.
Ludzie młodzi są też – jak wynika z raportu AGER 2016 – najbardziej odporni na potencjalne naciski ze strony otoczenia. Aż 50% respondentów przed 35 rokiem życia twierdzi, że nie zrezygnowałoby z pomysłu na własny biznes, gdyby rodzina i znajomi mieli odmienne zdanie. Wśród osób w wieku 35-49 lat (jest to 42%) a u osób ponad pięćdziesięcioletnich – 21%.
Ale przedsiębiorcą można zostać i sukces odnieść w każdym wieku. Wskazuje na to choćby historia sprzedawcy mikserów Raya Kroca, który już po ukończeniu 52 roku życia rozpoczął tworzenie imperium McDonalds’a. Z kolei amerykański weteran John Pemberton w wieku 53 przygotował recepturę Coca-Coli.
Ekonomistka Alina Janowska z Łodzi tuż przed 60 założyła Alimar Studio i zajęła się produkcją fantazyjnej, ręcznie haftowanej biżuterii. Włoch Lelio Lattari w wieku 56 lat zdecydował się na firmę handlowo-budowlaną i tak powstało przedsiębiorstwo Lattari Serramenti. – Zostałem emerytem, który ma o wiele więcej pracy niż wtedy, kiedy był czynny zawodowo – mówi Lattari, który ma 74 lata i sprzedaje we Włoszech polskie okna i drzwi.
Dyplom i intuicja przedsiębiorcy
Jak wynika ze Światowego Raportu Amway o Przedsiębiorczości AGER 2016 wskaźnik przedsiębiorczości jest wyższy wśród osób z wyższym wykształceniem. Na własny biznes zdecydowałoby się aż 47% z nich. W przypadku osób o innym poziomie wykształcenia było to 23%. Aż 62% osób z dyplomem magistra uważa, że ma wystarczające kwalifikacje by zarządzać biznesem, a 53% deklaruje, że od decyzji o własnej firmie nie odwiodłaby ich krytyka czy opinie otoczenia. W przypadku osób bez dyplomu było to odpowiednio 28 i 32%.
Ale spektakularne sukcesy odnosili również przedsiębiorcy, którzy nie posiadali dyplomu. Twórca informatycznego giganta Apple Steave Jobs rzucił szkołę po kilku miesiącach i założył firmę wartą miliardy. Po dwóch latach studiów, zrezygnował z nauki Bill Gates, właściciel Microsofta. Richard Brandson, posiadający kilkaset firm we wszystkich niemal branżach, był dyslektykiem. Ze szkoły wyrzucano go kilkanaście razy.
– Nauka jest oczywiście potrzebna, wiele daje. Kiedy czegoś się nauczymy, zdobytą wiedzę zawsze możemy wykorzystać w biznesie – mówi założyciel telewizji Polsat Zygmunt Solorz-Żak, trzeci na tegorocznej liście Forbesa. – Ale biznes i sukces nie polega tylko na tym – dodaje i sam przyznaje, że ma wykształcenie średnie techniczne, a w biznesie kieruje się głównie intuicją. Kolejny na liście Dariusz Miłek, założyciel sieci CCC jest technikiem górnikiem, a w młodości był zawodowym kolarzem. – Nie ścigam się już na rowerze, ale w tym, kto więcej sprzeda butów i zajmie więcej rynku – podkreśla.
– Badania naukowe nie potwierdzają jakichś szczególnych cech, które powinni posiadać ludzie chcący być przedsiębiorcami, choć, niekiedy próbuje się zestaw takich cech identyfikować – mówi prof. Adam Noga z Akademii Leona Koźmińskiego. – Przedsiębiorcą może zostać i sukces biznesowy osiągnąć prawie każdy – dodaje. W jego ocenie „w przedsiębiorczym środowisku pojawia się wiele sukcesów przedsiębiorców”. I zwraca uwagę na potrzebę tworzenia i rozwijania takich właśnie przedsiębiorczych środowisk.
Pod koniec ubiegłego roku w Polsce aktywnych było ponad 2,4 mln firm. Najwięcej z nich (1,89 mln) stanowiły mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 pracowników). Funkcjonowały głównie w sektorze usług oraz w branży handlowej. W roku ubiegłym zarejestrowano 349 tys. nowych firm, a wykreślono z rejestru – 293 tys. istniejących. Najwięcej nowych powstało w woj. mazowieckim, pomorskim i zachodniopomorskim.
Artykuł opracowano na podstawie siódmej edycji Raportu AGER przygotowanego przez Instytut GFK pod patronatem Uniwersytetu Technicznego w Monachium na zlecenie koncernu Amway. W raporcie badaniem objęto reprezentatywną próbę ponad 50 tys. osób z 45 państw świata, w tym ponad 1 tys. osób z Polski., w wieku od 15 lat. Badania były przeprowadzane od maja do sierpnia 2016 metodą głównie wywiadów osobistych oraz niekiedy za pomocą wywiadów telefonicznych. Badania zostały rozszerzone w stosunku do Roku 2015 o 6 nowych krajów. AESI to Amway Entrepreneurial Spirit Index.